Wyszukiwanie zaawansowane
Załóż konto i dodaj ofertę
Fałszywi przyjaciele tłumacza (ложные друзья, false friends) to słowa, które w różnych językach mają podobną pisownię lub wymowę, ale ich znaczenie jest zupełnie inne1. Najwięcej kłopotów sprawiają one początkującym tłumaczom, zwłaszcza wtedy, gdy tłumaczymy na język z tej samej grupy (np. z rosyjskiego na polski), nasila się wtedy bowiem zjawisko interferencji językowej.
W przypadku języka rosyjskiego i polskiego tego typu wyrazów jest bardzo wiele. Trudności mogą one sprawiać nawet doświadczonym tłumaczom. W poniższej tabeli podano kilkadziesiąt najważniejszych słów-pułapek wraz z prawidłowymi i nieprawidłowymi ekwiwalentami (na podstawie Polsko-rosyjskiego słownika fałszywych przyjaciół tłumacza2):
|
Jednostka rosyjska |
Poprawny ekwiwalent | Błędny ekwiwalent | Odpowiednik błędnego ekwiwalentu |
| автокар | wózek jezdniowy | autokar |
(туристический) автобус |
| ангельский | anielski | angielski | английский |
| батон | 1. bochenek chleba 2. bagietka | batonik | (шоколадный) батончик |
| белизна | biel, białość | bielizna |
бельё |
| белка | wiewiórka | belka |
брус |
| беспечный | beztroski | bezpieczny | безопасный |
|
блуд |
nierząd, rozpusta |
błąd |
ошибка |
| болото | bagno | błoto | грязь, слякоть |
|
бронь |
rezerwacja |
broń |
оружие |
| возраст |
wiek |
wzrost |
рост |
| волна | fala |
wełna |
шерсть |
| гадать | wróżyć |
gadać |
болтать |
|
глаз |
oko |
głaz |
валун |
|
гной |
ropa |
gnój (nawóz) | навоз |
| готовка | gotowanie (pożywienia) |
gotówka |
наличные (деньги) |
| гранатник | granatowiec (roślina) |
granatnik |
гранатомёт |
|
грач |
gawron |
gracz |
игрок |
|
гроб |
trumna |
grób |
могила |
| грубый |
ordynarny, wulgarny |
gruby |
толстый |
| губа | 1. warga
2. zatoka |
gęba |
рожа |
| давка | ścisk, tłok |
dawka |
доза |
| дворец | pałac |
dworzec |
вокзал |
| декада | dziesięć dni |
dekada |
десять лет |
| диван | kanapa |
dywan |
ковёр |
| довольный | zadowolony | dowolny | любой |
| доктор (учёная степень) | doktor habilitowany (stopień naukowy) | doktor (stopień naukowy) | кандидат наук (учёная степень) |
| дорожка | dróżka |
dorożka |
коляска, экипаж |
|
дробь |
1. ułamek 2. ukośnik | drób | птица |
| дружба | przyjaźń | drużba | дружка |
| дружка | drużba | dróżka | дорожка |
| дума | 1. myśl 2. duma (parlament) | duma (uczucie) | гордость |
| дыня | melon |
dynia |
тыква |
| дядя | wujek, stryjek |
dziadek |
дедушка |
| единый | jeden, niepodzielny | jedyny | единственный |
| зимний | zimowy | zimny | холодный |
| карьер |
1. kopalnia odkrywkowa 2. cwał (chód konia) |
kariera | карьера |
|
квас |
kwas chlebowy |
kwas |
кислота |
| кеды | trampki | kiedy | когда |
| клятва | przysięga | klątwa | проклятие |
|
ковёр |
dywan | kawior | икра |
| конечно | oczywiście |
koniecznie |
обязательно |
| кресло | fotel | krzesło |
стул |
| кровать | łóżko | krawat | галстук |
| кубок | puchar |
kubek |
кружка |
| ласковый |
czuły, łagodny |
laskowy (orzech) | лесной (орех) |
| личный |
osobisty |
liczny | многий |
| листопад |
opadanie liści |
listopad (miesiąc) | ноябрь |
| лыжи |
narty |
łyżwy |
коньки |
| магазин |
sklep |
magazyn |
склад |
| место |
miejsce |
miasto | город |
| наказать |
ukarać |
nakazać | приказать |
| неделя |
tydzień |
niedziela | воскресенье |
| орать |
wrzeszczeć |
orać |
пахать |
| отдыхать |
odpoczywać |
oddychać | дышать |
| палач |
kat |
palacz (papierosów) | курильщик |
| памятник |
pomnik |
pamiętnik (utwór) | записки, мемуары |
| пенсия |
1. emerytura 2. renta |
pensja |
зарплата |
| приклад |
kolba karabinu |
przykład |
пример |
| рано |
wcześnie |
rano | утро |
| родина | ojczyzna |
rodzina |
семья |
| рожа | gęba, morda |
róża |
роза |
| cад | ogród | sad | фруктовый сад |
| синий | niebieski |
siny |
сизый |
|
склеп |
krypta |
sklep |
магазин |
| торговый | handlowy |
targowy |
базарный |
| терпение | cierpliwość | cierpienie | страдание |
|
тьма |
ciemność | ćma | ночная бабочка |
| убить | zabić | ubić (np. śmietanę) |
взбить |
| утро | rano |
jutro |
завтра |
| факультет | wydział | fakultet (dodatkowe zajęcia) | факультатив |
| фамилия | nazwisko |
rodzina |
семья |
| фисташка | pistacja |
fistaszek |
земляной орех |
| хлопок | bawełna |
chłopak |
парень |
| холодный | zimny |
chłodny |
прохладный |
| хрупкий |
wątły, delikatny |
chrupki |
хрустящий |
| целовать |
całować |
celować | целиться |
| чайка | mewa |
czajka |
чибис |
|
час |
godzina |
czas |
время |
| чашка | filiżanka |
czaszka |
череп |
|
чин |
ranga, stopień | czyn | поступок |
| чинить | naprawiać | czynić | поступать |
- 1 A. Pisarska, T. Tomaszkiewicz, Współczesne tendencje przekładoznawcze. Podręcznik dla studentów neofilologii, Poznań, 1998, s.77.
- 2 A. Wijas, Polsko-rosyjski słownik fałszywych przyjaciół tłumacza, Kraków, 2013.
***
Nie masz jeszcze konta w naszym serwisie?
Załóż je za darmo i dodaj swoją ofertę tłumaczeń.
