Chat GPT w służbie tłumaczom i specjalistom językowym

Coraz częściej słyszymy opinie, że sztuczna inteligencja zajmuje miejsce specjalistom z branży językowej, w tym także i tłumaczom. Myślę jednak, że warto zmienić nieco perspektywę i spojrzeć na sprawę pod kątem korzyści, jakie niosą ze sobą narzędzia oparte na SI. Dzisiejszy artykuł ma na celu zbadanie, w jaki sposób Chat GPT może przysłużyć się tłumaczowi w jego codziennej pracy.

Skąd wziął się Chat GPT i jakie funkcje pełni chatbot 

Chat GPT to narzędzie firmy OpenAI wprowadzone do powszechnego użytku w 2022 r. Jest jednym z chatbotów, służącym do generowania odpowiedzi na podstawie zapytań użytkowników. To rozwiązanie oparte na sztucznej inteligencji, wykorzystujące technologię tłumaczenia maszynowego, aby rozumieć i przetwarzać język naturalny. Chat GPT potrafi zbudować tekst na dowolny temat, w wielu językach, dzięki wbudowanym algorytmom i dużym zbiorom danych. Można z niego korzystać bezpłatnie i bez ograniczeń do wersji 3.5 (w przypadku wersji GPT-4 koszt wynosi 20 dolarów miesięcznie).

„Przetłumacz mi …”, czyli kilka słów o promptach

Prompt to nic innego, jak hasło, które użytkownik wpisuje na czacie, aby uzyskać odpowiedź. Może to być pytanie, komenda lub komunikat, w zależności od tego, jaką treść chcemy wygenerować. Po wpisaniu w okienku czatu prompt jest automatycznie analizowany przez algorytm, który bierze pod uwagę kontekst i sens wprowadzonego tekstu. Następnie system generuje odpowiedź na nasze zapytanie. Będzie ona mniej lub bardziej precyzyjna w zależności od tego, ile szczegółów udostępnimy chatbotowi – generalnie im więcej, tym lepiej (koniec końców maszyna nie zna naszych myśli!).

LLM a NMT – podstawowe różnice

Duże modele językowe (LLM) to algorytmy SI łączące techniki głębokiego uczenia z ogromnymi zbiorami danych, których zadaniem jest generowanie treści tekstowych. Po przeszkoleniu LLM może odpowiadać na pytania zadawane przez użytkowników na dowolny temat, czego idealnym przykładem jest Chat GPT. Aby jednak model językowy działał poprawnie, należy dostarczyć mu odpowiednią ilość danych tekstowych. Dlatego też LLM najlepiej sprawdza się w przypadku języków o wysokich zasobach, jak na przykład angielski czy chiński, gorzej natomiast radzi sobie z językami o niskich zasobach, do których należy wiele języków azjatyckich, w tym hindi, bengalski czy wietnamski (język polski uznawany jest za język o średnich zasobach).

Neuronalne tłumaczenie maszynowe (NMT) bazuje z kolei na sieci neuronowej opartej na ludzkim mózgu. NMT przetwarza całe zdania, analizując sekwencję słów oraz kontekst, w jakim występują. „Maszynka” uczy się i doskonali pod wpływem nowych zadań tłumaczeniowych, co widać dobrze w programach typu CAT, takich jak SDL Trados Studio. W rezultacie przekład z użyciem NMT staje się coraz doskonalszy i brzmi bardziej naturalnie, choć nawet i tu zdarzają się niedociągnięcia, zwłaszcza jeśli chodzi o szyk zdania oraz terminologię, dlatego, aby zachować spójność w ramach jednego zlecenia, wymagany jest czujny postedytor i/lub weryfikator.

Korzyści z perspektywy klienta i tłumacza

Niewątpliwie największą z korzyści płynących ze stosowania Chatu GPT jest tłumaczenie „od ręki” w ciągu zaledwie kilku do kilkunastu sekund. Może on zatem przydać się w tworzeniu wielojęzycznych artykułów lub opisów produktów na strony internetowe, pod warunkiem dokładnego sprawdzenia wygenerowanych treści pod kątem błędów merytorycznych. Dla klienta oznacza to szybszą realizację zlecenia, a co za tym idzie, możliwość przetłumaczenia większej ilości treści w o wiele krótszym terminie. Ma to sens szczególnie w przypadku obszernych projektów, gdzie czas jest na wagę złota. Ponadto Chat umożliwia tłumaczowi szybkie dotarcie do informacji niezbędnych do zrozumienia tekstu przekładu, bez konieczności przeszukiwania stron internetowych, co nieraz bywa czasochłonne. Dzięki temu, cytując Chat GPT, tłumacz może „pracować wydajniej i dostarczać teksty szybciej, bez strat jakościowych”, a jego usługi stają się bardziej „przystępne cenowo oraz dostępne dla firm i klientów indywidualnych”.

Na co uważać, korzystając z Chatu GPT

Choć powyższe zdanie brzmi całkiem optymistycznie, warto pamiętać o niedoskonałościach tłumaczenia opartego na SI. Mimo ciągłego usprawniania narzędzia nie zawsze jest ono w stanie idealnie uchwycić kontekst tłumaczonego tekstu. Ma to miejsce wtedy, gdy Chat nie opanował danego tematu, który jest mniej znany, bądź niszowy, a zatem nie posiada odpowiednich danych, aby generować bezbłędne odpowiedzi. Poza tym może mieć problem z analizą tekstów marketingowych czy literackich, gdzie wymagane są kreatywność i nieszablonowe podejście do tematu, z czym chatbot na ogół sobie nie radzi. Nawet jeśli nieraz zdarzają mu się trafne skojarzenia ;)

Inne funkcje przydatne dla tłumaczy

Oprócz wspomnianej funkcji tłumaczenia Chat GPT może być wykorzystywany przez tłumaczy również na inne sposoby, na przykład do generowania streszczeń dłuższych tekstów czy analizy słów kluczowych pod kątem SEO. Innym sposobem wykorzystania chatbota jest korekta gotowego tłumaczenia pod względem gramatyki i ewentualnych literówek. Możemy również poprosić Chat o sprawdzenie poprawności stylu czy tonu wypowiedzi, tak aby przekład brzmiał naturalnie w danym kontekście. Narzędzie to sprawdzi się też w tworzeniu i parafrazowaniu sloganów oraz innych tekstów reklamowych, przy czym bardziej jako inspiracja oraz źródło skojarzeń niż twórca jakościowych treści.

10 porad, jak tłumaczyć efektywnie z Chatem GPT

1. Zacznij od wstępu. Wskaż dziedzinę wiedzy (prawo spółek, piłka nożna, ortopedia itp.)
2. Doprecyzuj charakter promptu (przetłumacz, napisz, wykonaj korektę, znajdź słowa kluczowe).
3. Wskaż rodzaj lub gatunek tekstu (sprawozdanie finansowe, list referencyjny, opis na stronę www).
4. Napisz, czego dotyczy tekst, podając jak najwięcej konkretów.
5. Określ grupę odbiorców (pracownicy firmy IT, klienci biura podróży).
6. Ustal limit słów/znaków dla generowanego tekstu.
7. Zaznacz, w jakim stylu ma być sformułowana odpowiedź (formalny, nieformalny, zrozumiały dla niespecjalisty itp.).
8. Wskaż lokalizację grupy docelowej (np. język niemiecki używany w Szwajcarii).
9. Wpisz tekst do tłumaczenia w nawiasach kwadratowych, tak aby oddzielić go od pozostałej części promptu.
10. Używaj prostych i zwięzłych sformułowań w każdym kolejnym zapytaniu.

A na koniec — sprawdź dokładnie tekst przed wysyłką, nie ufaj maszynie w 100%.

Podsumowanie

Chat GPT to bez wątpienia narzędzie o wszechstronnych zastosowaniach, które może pomóc również nam, tłumaczom, rozwijać nasz potencjał i zwiększać jakość oferowanych usług. Należy jednak pamiętać o ograniczeniach, jakie posiada sztuczna inteligencja, która pod wieloma względami nie dorówna żywemu człowiekowi. Dlatego też nie wydaje się, aby w najbliższym czasie mogła doprowadzić do „wyparcia” zawodu tłumacza. Przy odpowiednim wykorzystaniu może być jednak nieocenionym partnerem w jego codzienności zawodowej.

Źródła:

• https://www.rws.com/blog/chatgpt-impact-translation-industry/
• https://www.makeuseof.com/how-to-translate-with-chatgpt/
• https://machinelearningmastery.com/using-chatgpt-for-translation-effectively/

***
Nie masz jeszcze konta w naszym serwisie?
Załóż je za darmo i dodaj swoją ofertę tłumaczeń.